Terminowe opłacanie składek do ZUS jest istotne dla przedsiębiorcy z kilku powodów. Niedopełnienie tego obowiązku skutkuje odsetkami za zwłokę, ale również m.in. wyłączeniem płatnika z ubezpieczenia chorobowego.
Przedsiębiorca opóźniający się w płatności składek ZUS (za siebie oraz swoich pracowników) powinien być świadomy konsekwencji na jakie się naraża. Poniżej prezentujemy kluczowe punkty w tym zakresie.
Odsetki za zwłokę
Nieterminowe opłacanie składek ubezpieczeniowych (społecznych, zdrowotnej oraz na FP i FGŚP) skutkuje naliczaniem odsetek za zwłokę. Wyliczane są na zasadach i w wysokości określonych w ordynacji podatkowej. Podstawa prawna w tym zakresie to art. 23 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 87 ust. 3ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Szczegółową formułę obliczania odsetek za zwłokę przedstawia wzór w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. z 2005 r. nr 165, poz. 1373 ze zm.). Wynika z niego, iż w celu obliczenia kwoty należnych odsetek za zwłokę należy kwotę zaległości z tytułu składek pomnożyć przez liczbę dni zwłoki oraz obowiązującą w tym okresie stawkę odsetek (w stosunku rocznym). Następnie uzyskany wynik trzeba podzielić przez liczbę dni w roku (tj. 365 dni). Wyliczoną w ten sposób kwotę odsetek zaokrągla się do pełnych złotych.
Ważna uwaga:
Nie nalicza się odsetek za zwłokę od wpłaconych po terminie składek do ZUS, gdy wysokość tych składek nie przekracza kwoty 6,60 zł.
Brak ubezpieczenia chorobowego
Oczywiście ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne (obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne). Oznacza to, że przystąpienie do tego ubezpieczenia ma charakter deklaratywny i jest indywidualną decyzją osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Jednak ci przedsiębiorcy, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego i opłacili za danym miesiąc kalendarzowy składki po obowiązującym terminie płatności powinni pamiętać, iż następstwem zwłoki w płatności jest wyłączenie przedsiębiorcy przez ZUS z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczenie to przestaje funkcjonować od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego za który płatnik opóźnił się w opłaceniu składki.
Uregulowanie płatności składek ubezpieczeniowych przez przedsiębiorcę po wymaganym terminie wpływa też na ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego m.in. osoby współpracującej z przedsiębiorcą przy prowadzeniu działalności gospodarczej. W stosunku do takiej osoby również ma zastosowanie art. 14 ust. 2 ustawy. Natomiast okoliczność ta w żaden sposób nie wpływa na wyłączenie z tego ubezpieczenia, np. osób wykonujących umowy zlecenia. Mimo że jest ono dla tej grupy ubezpieczonych dobrowolne, to jednak wobec nich nie stosuje się przywołanego wcześniej przepisu.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121)
Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581)
